Spreekangst: Help, iedereen kijkt naar mij…!
Het gevoel dat de gedachte – help, iedereen kijkt naar mij – oproept kennen we allemaal wel een beetje.
Veel mensen kennen de angst om op een podium te staan of om voor een groep zich uit te spreken. Spreekangst noemen we dat. Maar het heeft niet zoveel te maken met de angst om te spreken, het gaat vooral om de focus van aandacht.
Je staat daar en iedereen kijkt opeens naar jou. Verwachtingsvolle blikken staren je aan en jij krijgt het Spaans benauwd. Het voelt bloot, alsof de mensen door je heen kijken. Je lichaam gaat reageren: zweet in je handen, je begint te stotteren, te blozen, de angst giert door je lichaam en je hart bonkt in je keel. De angst overheerst je.
Vreemd toch eigenlijk want angst is een natuurlijk waarschuwingsmiddel in ons tegen gevaar. En waar is hier het gevaar? Je wordt niet aangevallen, niet bedreigd, er wordt je geen pijn gedaan. Integendeel, de mensen wachten rustig af wat jij te vertellen hebt en blijkbaar is dat doodeng.
Het gevaar zit in je hoofd.
Je creëert je eigen gevaar door gedachten als:
ik voel me opeens niet goed
ik ben te nerveus
wat als ik mijn tekst vergeet
het gaat vast fout
er wordt veel van me verwacht
dat kan ik niet waarmaken
ze lachen me vast uit
ze vinden me dom
ik ga ongelooflijk af
en als ik af ga moeten ze me niet meer
dan verlies ik mijn baan/functie
dan heb ik geen geld
hoe moet ik dan de hypotheek betalen?
mijn God, dit is heel gevaarlijk voor mij!
wat doe ik hier eigenlijk?
waar is het gat in de vloer….
De cirkels van aandacht
Dit soort gedachten vormen een patroon. Dat patroon noemen we de Cirkels van aandacht in kaart gebracht door de Duitse sportpsycholoog Eberspächer. Oorspronkelijk ontworpen voor sporters maar ook heel toepasselijk voor andere prestatiegerichte situaties. Ik pas ze vaak toe bij spreekangst.
Wanneer je spreekt voor een groep, in een vergadering of op een podium, zou je je aandacht moeten richten op datgene je wilt zeggen. In plaats daarvan gaat je aandacht naar dingen die je afleiden, fysiek of mentaal, naar de buitenwereld en vooral naar wat er niet goed gaat en de gevolgen daarvan. We onderscheiden daarin zes cirkels.
In cirkel een heb je de juiste focus. Bij cirkel twee wordt je afgeleid door iets in jezelf of in je omgeving. In cirkel drie krijg je gedachten dat er iets niet goed is en het anders zou moeten zijn. Beland je in cirkel vier dan gaan je gedachten over slagen versus falen. Raak je nog verder weg van je taak dan zie je in cirkel vijf wat de gevolgen kunnen zijn van slagen of falen. Uiteindelijk ben je zo ver weg van je taak dat je je afvraagt wat voor zin het heeft je met deze taak bezig te houden.
Terug naar jezelf
Heb je dit proces door, dan snap je dat je in de binnenste cirkel moet blijven. Als je aandacht gericht is op je taak en je niet laat afleiden door wat er in jou gebeurt of wat er met je omgeving gebeurt, heb je de juiste focus. Je lichaam is dan rustig en je omgeving ervaar je niet als bedreigend. Wanneer je echter het pad van de afleiding volgt, ga je allerlei processen waarnemen en raak je een beetje los van jezelf. Ben je hier heel goed in, dan kan het je zelfs lukken om via de ogen van je publiek naar jezelf te kijken! Ik noem dat ‘uitstappen’. Je geest heeft geen verbinding meer met je lichaam en je beoordeelt jezelf.
Dit is een directe aanval op jezelf, door jezelf en niet door je toehoorders. Kortom; je bent je eigen gevaar! Die tijger die jou aanstaart, dat ben jezelf.
Bovenstaand proces begeleid ik met behulp van EFT en wie weet wordt jouw tijger dan wel een lief spinnend poesje…
Wil jij werken aan je spreekangst, maak dan een afspraak
